Aktualności z życia szkoły

229 ROCZNICA UCHWALENIA KONSTYTUCJI 3 MAJA – KRÓTKA LEKCJA HISTORII

3 maja br. będziemy obchodzili 229 rocznicę uchwalenia Konstytucji 3 Maja, z tej okazji uczniowie klasy III TZ, zapraszają na krótką lekcję historii, która ma  zazadanie przybliżyć nam wszystkim to doniosłe wydarzenie historyczne, a także uświadomić, jak ważną rolę również  w czasach współczesnych pełni dokument, jakim jest konstytucja.

Konstytucja 3 Maja to ustawa zasadnicza zatwierdzona przez Sejm Czteroletni w roku 1791. Była ona efektem pracy i zabiegów stronnictwa patriotycznego, które dążyło do zreformowania ustroju ówczesnej Rzeczpospolitej. Lecz zanim doszło do uchwalenia Konstytucji, trzeba było stoczyć ciężką walkę z siłami konserwatywnej magnaterii i szlachty, wśród której było wielu sprzedajnych zdrajców ojczyzny.

Sytuacja w Polsce nie była pomyślna: kraj zrujnowany wojnami i prywatą części obywateli, skarb pusty, sejm skłócony, rozdarty między stronnictwo królewskie a magnaterię, której przewodził późniejszy zdrajca – hetman wielki koronny, Franciszek Ksawery Branicki. Nie brakowało jednak dobrej woli i ofiarności – zarówno wśród szlachty, jak i mieszczaństwa.

Tekst Konstytucji przygotowywano w tajemnicy. Do spisku należeli: król Stanisław August Poniatowski, jego sekretarz Scipione Piattoli, Ignacy Potocki, Adam Czartoryski, Stanisław Małachowski i Hugo Kołłątaj. Spiskowcy wyznaczyli 3 maja na dzień „zamachu stanu”. Rozpoczęła się słynna sesja. Tego dnia na sali obrad znalazło się 110 zwolenników konstytucji i 72 przeciwników. Tekst konstytucji odczytał marszałek i wezwał do głosowania. Odpowiednio zestawione depesze z zagranicy wywołały wrażenie, że Polsce grozi nowy rozbiór. Wtedy król oświadczył, że jedyny ratunek widzi w przyjęciu ustawy rządowej.  Konstytucja 3-go  Maja stała się faktem.

Była pierwszą w Europie przed konstytucją francuską z 1791 roku, a drugą w świecie po konstytucjiamerykańskiej z 1787 roku, demokratyczną ustawą zasadniczą z XVIII w. Wprowadzała w Rzeczypospolitej ustrój monarchii konstytucyjnej – zachowywała stanową strukturę społeczeństwa, ale otwierała perspektywy dalszych przekształceń systemu państwowego. Na jej podstawie przyjęto monteskiuszowski podział władz na ustawodawczą, wykonawczą i sądowniczą, a także zniesiono m.in. liberum veto, konfederacje i wolną elekcję.

Choć Konstytucja 3 maja obowiązywała jedynie przez 14 miesięcy, była wielkim osiągnięciem narodu polskiego chcącego zachować niezależność państwową oraz zapewnić możliwość rozwoju gospodarczego i politycznego kraju. Ustawa zasadnicza była dowodem, że Polska weszła na drogę postępu i reform, że Polacy sami znaleźli siły do wydobycia kraju z upadku. Stanowiła wyraz gorącego patriotyzmu i umiłowania wolności.

Podejmowano wielokrotnie próby ratowania ojczyzny, ale silne państwa zaborcze skutecznie udaremniły wysiłek powstańców 1830 i 1863 roku. Nadzieja na upragnioną wolność zrodziła się w 1914 roku, a rok 1918 przyniósł ją ponownie do Polski.

Może ta wędrówka przez naszą historię pomoże wam zrozumieć, czym jest wolność. Wszyscy przecież marzymy o tym, by świat, w którym żyjemy, był dobry i piękny, a człowiek w nim żyjący, szczęśliwy.

        Uczniowie klasy III TZ